Pracownik w rozumieniu art 2 k.p.

Art. 2. Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Zgodnie z treści przywołanego powyżej art. 2, pracownikiem w rozumieniu Kodeksu Pracy (t.j. Dz.U. 1998.21.94) może być wyłącznie osoba fizyczna. Ponadto art. 22 § 2 dookreśla warunki, jakie musi spełniać ów osoba fizyczna, aby mogła zostać uznana za pracownika tj. - ukończone 18 lat przy zatrudnieniu jej na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę - lub też zgodnie z treścią art. 190 jako wyjątek od ww. zasady, osoba która ukończyła lat 16 (z dniem 1 września 2018 r. granica ta zostanie zmniejszona do lat 15 – Dz.U. 2009.56.458) pod warunkiem ukończenia gimnazjum oraz stwierdzenia świadectwem lekarskim, że dana praca nie zagraża jej zdrowiu. Osoba taka, jeżeli nie ma kwalifikacji zawodowych, może być zatrudniona w zasadzie tylko w celu przygotowania zawodowego, na warunkach określonych w rozporządzeniu przez ministra właściwego do spraw pracy. Z tych też względów przeciwnie do unormowań zawartych w Kodeksie cywilnym, Kodeks pracy nie przyznaje zdolność prawnej wszystkim osobom fizycznym od urodzenia aż do śmierci, uzależniając „pracowniczą zdolność prawną” od osiągnięcia określonego wieku kandydata (III PZ 9/79, OSNCP 1980, nr 5, poz. 83). Ponadto w przypadku „pracowniczej” zdolności prawnej” nie ma znaczenia fakt braku zdolności do czynności prawnych, co przy wymaganiu posiadania określonego wieku przez kandydata na pracownika oznacza, że zdolność pracowniczą posiada również osoba całkowicie ubezwłasnowolniona z zastrzeżeniem treści § 3 art. 22. Oczywiście polskie prawo nie byłoby tak wspaniałe gdyby od powyższej zasady nie istniały wyjątki. Najczęściej przywoływanym odstępstwem od tej zasady w przypadku zawodów prawniczych jest np. art. 61 § 1 ustawy z 27 lipca 2001 r. – „Prawo o ustroju sądów powszechnych” w którym określono, że na stanowisko Sędziego może być powołany ten, kto m.in. korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich, a także ukończył 29 lat. Podobnie rzecz ma się w przypadku Referendarza sądowego i Asystenta sędziego gdzie dolną granicę wieku kandydata określono na 24 lata czy też Ławnika, który musi mieć ukończone co najmniej lat 30. Ponadto pracownikiem nie jest osoba zatrudniona na innej podstawie prawnej niż wskazana w art. 2 a zatem nie jest nim osoba wykonująca pracę na podstawie: umowy zlecenia (art. 734-751 k.c.), umowy o dzieło (art. 627-646 k.c.), umowy agencyjnej (art. 758-764[9] k.c.) oraz umowy o pracę nakładczą oraz członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych. Dodatkowo polskie prawo określa, iż pracownikami nie są również osoby wykonujące prace o tzw. charakterze ustrojowym, do których zalicza się Prezydenta RP, Premiera RP, Posłów na Sejm RP oraz Senatorów RP. Ponadto poza przypadkami wskazanymi w art. 2 można wyróżnić także przypadki stosunku służbowego, który Naczelny Sąd Administracyjny w Wyroku z 5 czerwca 1991 r. sygn. akt II SA 35/91, LexPolonica nr 313146 określił, iż stosunki służbowe zatrudnionych na podstawie mianowania np. żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Policji czy chociażby Służby Więziennej nie są stosunkami pracy w rozumieniu art. 2 kodeksu pracy. W ocenie przywołanego powyżej wyroku, stosunek służbowy policjanta jest stosunkiem administracyjno-prawnym. Dlatego też pracownikami nie są żołnierze zawodowi, których sytuację zawodową określa ustawa o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, policjanci i ich ustawa o Policji czy funkcjonariusze Straży Granicznej. Ciekawe orzecznictwo Zgodnie z treścią wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 21 kwietnia 1999 r., sygn. akt III AUa 2/99, LexPolonica nr 347607 wskazano, iż osoba odbywająca karę pozbawienia wolności pracująca na terenie zakładu karnego, nie jest pracownikiem w rozumieniu art. 2.

Zaniechanie a bezczynność działań komornika !!!

Prędzej czy później, każde z was spotka się z komornikiem, którego działania przysporzą u was wyłącznie szybsze bicie serca i bynajmniej nie z powodu szybkości jego pracy.
Powszechnie zakłada się, że jeżeli jakiś komornik wykonuje swoją pracę w sposób który wam nie odpowiada możecie złożyć skargę na czynności komornika i sprawa sama się rozwiąże. Pamiętajcie jednak, że od zaniechania dokonania czynności, od którego przysługuje wam skarga, odróżnić należy bezczynność komornika, polegającą na opieszałym prowadzeniu egzekucji lub na niepodejmowaniu w sprawie jakichkolwiek czynności, prowadzącym z reguły do przewlekłości postępowania.

Tym samym na bezczynność komornika skarga przewidziana w trybie art. 767 k.p.c. nie przysługuje i jest to zgodne z treścią wyroku Sądu Najwyższego z 14 czerwca 1973 r., sygn. akt I CR 250/73, LexPolonica nr 308982.

W tym wypadku właściwym środkiem zwalczania bezczynności komornika będzie skarga administracyjna do prezesa sądu, przy którym komornik działa lub do organów samorządu komorniczego w trybie wskazanym przez art. 6 i 65 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.

Jest jeszcze jedna możliwość !!!
Mianowicie, procesowym środkiem prawnym na przewlekłość postępowania powodowaną bezczynnością komornika jest skarga przewidziana w ustawie z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843).

Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości - ABC

W ostatnim czasie temat ten stał się wyjątkowo popularny a głównie z jednego małego powodu. Wielu właścicieli działek zdało sobie sprawę z faktu, iż firmy przesyłowe, takie jak np.: zakłady energetyczne, gazowe czy wodociągowe, nigdy nie uregulowały a nawet nie próbowały uregulować kwestii możliwości korzystania z tych terenów a tym samym otworzyły właścicielom furtkę do ubiegania się o odszkodowanie (wynagrodzenia), a także żądać ustanowienia odpłatnej służebności przesyłu.
Głównym celem wprowadzenia tych regulacji do kodeksu cywilnego miała być ochrona interesów właścicieli nieruchomości oraz uregulowanie stanu prawnego wszelkich urządzeń przesyłowych posadowionych na nieruchomościach. Okazuje się bowiem, iż w większości przypadków urządzenia przesyłowe znajdują się na nieruchomościach bez podstawy prawnej. Na mocy wprowadzonej instytucji właściciele obciążonych nieruchomości uzyskali narzędzie umożliwiające skuteczne domaganie się uregulowania stanu prawnego tychże urządzeń, a także dochodzenie wynagrodzenia za korzystanie z ich nieruchomości przez przedsiębiorstwa przesyłowe.

Roszczenia, z którymi może wystąpić właściciel obejmują żądanie:
1.ustanowienia odpłatnej służebności przesyłu na podstawie art. 305[1]- 305[4] k.c.;
2.wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorstwo przesyłowe na podstawie art. 224-225 k.c.;
3.wykupu nieruchomości przez przedsiębiorstwo przesyłowe w trybie art. 231 § 2 k.c.;
4.usunięcia urządzeń przesyłowych z nieruchomości.

ROSZCZENIE O USTANOWIENIE SŁUŻEBNOŚCI PRZESYŁU
Wnosząc o ustanowienie odpłatnej służebności przesyłu, właściciel opiera swoje żądanie na przepisie art. 305[1] k.c., zgodnie z którym: "Nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń"
Służebność przesyłu jest zatem prawem rzeczowym polegającym na tym, iż przedsiębiorca zamierzający wybudować lub będący właścicielem urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 (tzw. urządzenia przesyłowe), może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej - nie będącej jego własnością - zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń.
Jak wskazuje orzecznictwo Sądu Najwyższego, służebność przesyłu może mieć zastosowanie nie tylko w stosunku do nieruchomości, na których urządzenia przesyłowe już istnieją, ale również do takich, na których przedsiębiorca urządzenia te dopiero zamierza wybudować. Dzięki temu istnieje możliwość objęcia tą regulacją zarówno tzw. zaszłości, jak i zabezpieczenie interesu prawnego właścicieli tych nieruchomości, na których owe urządzenia będą miały powstać w przyszłości. Oznacza to, iż w jednym i drugim przypadku właściciel nieruchomości, na gruncie omawianej instytucji prawa cywilnego, może domagać się od przedsiębiorstwa przesyłowego zawarcia umowy o ustanowienie odpłatnej służebności przesyłu.

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 9 czerwca 2009 r., II CSK 49/2009, LexPolonica nr 2440306

„Korzystanie z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu, nawet realizowane w dobrej wierze, nie wyłącza - o ile nie uczynią tego strony - uprawnienia właściciela do żądania wynagrodzenia.”

Kierując takie roszczenie, bardzo ważne jest ustalenie wysokości wynagrodzenia, jakiego będziemy żądać od przedsiębiorstwa przesyłowego. Szczególnie istotnym jest ustalenie, czy wynagrodzenie to będzie jednorazowe, czy też będzie świadczeniem powtarzającym się, płatnym w ustalonych odstępach czasu.

Głównym „zadaniem” przy szacowaniu wysokości wynagrodzenia będzie przede wszystkim rozróżnienie dwóch kwestii:
1. kiedy urządzenia przesyłowe przeszkadzają w korzystaniu z nieruchomości
2. kiedy urządzenia te w jakiś sposób ograniczają prawo własności.

Pierwsza z opisanych sytuacji wystąpi wówczas, jeżeli np. na nieruchomości stoi kilka słupów elektrycznych wraz z liniami wysokiego napięcia. Drugi przypadek opisuje sytuację gdy głęboko pod powierzchnią ziemi biegnie urządzenie przesyłowe.

Jest to o tyle istotne, iż w pierwszym przypadku należy uwzględnić nie tylko grunt bezpośrednio zajęty przez urządzenia przesyłowe, ale również tzw. strefę ochronną, w obrębie której właściciel nie będzie mógł korzystać z nieruchomości zgodnie z jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem.

Istotnym dla ustalenia wysokości ewentualnego wynagrodzenia będzie relacja zajętej nieruchomości do jej powierzchni całkowitej, a także wpływ urządzeń na zmniejszenie wartości nieruchomości. Przeważnie dla ustalenia wysokości wynagrodzenia koniecznym będzie powołanie biegłego w zakresie wyceny nieruchomości celem oszacowania, jakiej tak naprawdę kwoty możemy się domagać od przedsiębiorstwa przesyłowego.
W przypadku braku porozumienia w kwestii wynagrodzenia, sprawę można skierować na drogę sądową i wówczas o jego wysokości orzeknie sąd, analizując całokształt okoliczności sprawy.

ODSZKODOWANIE ZA BEZUMOWNE KORZYSTANIE Z NIERUCHOMOŚCI

W przypadku, gdy ustalimy, iż urządzenia przesyłowe znajdujące się na działce, zostały na niej posadowione bez podstawy prawnej, obok żądania ustanowienia służebności przesyłu, właściciel takiej nieruchomości może domagać się od przedsiębiorstwa przesyłowego wynagrodzenia często błędnie określanego odszkodowaniem, za bezumowne korzystanie z nieruchomości. Będzie ono obejmowało okres do czasu uregulowania stanu prawnego nieruchomości, tj. do momentu zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu.
Przygotowując roszczenie o wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości, a także szacując jego wartość, należy mieć na uwadze, dotyczące tej kwestii, orzecznictwo Sądu Najwyższego, na które warto się powoływać w przypadku sporu z przedsiębiorstwem przesyłowym.

Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 15 września 2005 r., II CK 61/2005, LexPolonica nr 387712

„Podstawą obliczenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości są pożytki cywilne, jakie z tej nieruchomości mogła uzyskać strona powodowa zawierając umowę najmu czy też dzierżawy nieruchomości będącej w takim stanie, w jakim była w okresie, za jaki żąda wynagrodzenia.”

SN uznał, iż wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z cudzej nieruchomości powinno odpowiadać wysokości ewentualnego czynszu za wynajem (dzierżawę gruntu). Kierując powyższe żądanie należy pamiętać również, iż roszczenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości w stosunku do osób fizycznych przedawnia się z upływem lat 10. Oznacza to, iż w przypadku podniesienia przez przedsiębiorstwo przesyłowe zarzutu przedawnienia, wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości będzie obejmowało tylko okres nieprzedawniony - tzn. ostatnie 10 lat a wynika to wprost z brzmienia przepisu 118 k.c.

Art. 118. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości - WZÓR PISMA

Jakiś czas temu obiecałem wam, że omówię pokrótce problematykę związaną z dochodzeniem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości przez którą przechodzą np. linie energetyczne, instalacje gazowe czy wodociągowe. Poniżej przedstawiam wam wzór przedsądowego wezwania do wypłaty ów wynagrodzenia. W następnym wpisie opiszę z czym to się wiąże. Pozdrawiam

WZÓR PISMA

………………, dnia …………. r.

Imię i nazwisko
właścicieli działki zgodnie z informacją
znajdująca się w Księdze Wieczystej

dokładny adres nieruchomości



Zakład Energetyczny
adres


Będąc właścicielem nieruchomości składającej się z …… działek o numerach …, wpisanych odpowiednio do Księgi Wieczystej pod numerem …, położonej w miejscowości ……………, przy ul. ……………, wnoszę o wypłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z przedmiotowej nieruchomości.

Na przedmiotowej nieruchomości znajdują się urządzenia przesyłowe w postaci słupów energetycznych a nadto przez nieruchomości przechodzi linia przesyłowa o mocy …. kV, której są Państw właścicielem.

Wskazane powyżej urządzenia zajmują łącznie … metrów powierzchni mojej działki. Na wielkość tą składają się łącznie:
- długość linii energetycznej przechodzącej przez działki - … metrów
- odległość od linii energetycznej do najbliższej drogi - … metrów
- szerokość pasa energetycznego dla linii … kV - … metrów
- szerokość drogi dojazdowej do pasa energetycznego – 2,5 metra

Powyższe urządzenia uniemożliwiają mi prawidłowe i swobodne użytkowanie powyższych działek zgodnie z ich przeznaczeniem budowlanym jak i charakterem rekreacyjnym.

Zarówno ……… jak i jego poprzednik nie zawarł ze mną żadnej umowy, na mocy której otrzymywałabym stosowne wynagrodzenie za korzystanie przez ……… z siedzibą w ……… przy ul. ……… z mojej nieruchomości.

Z tych też względów, opierając się na przesłankach zawartych w Kodeksie cywilnym (Dz.U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) oraz posiłkując się zapisami art. 224 oraz 225 przedmiotowego aktu prawnego, żądam od …………… z siedzibą w ………… przy ul. ………………… wypłaty stosownego wynagrodzenia w kwocie ……… złotych (słownie: …………………………) za bezumowne korzystanie z mojej nieruchomości w okresie od ……… roku, to jest w okresie ostatnich 10 lat poprzedzających datę niniejszego pisma. Okres dziesięcioletni określony został w oparciu o art. 117 oraz 118 Kodeksu cywilnego.

Kwotę żądanego wynagrodzenia ustalona została na podstawie ogólnie przyjętych zasad wyliczania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, przez które przebiegają urządzenia przesyłowe, co ostatecznie dało kwotę …………… złotych rocznie, czyli ……………. złotych za okres ostatnich 10 lat.

W przypadku jeżeli zgadzają się Państwo na zaproponowane przeze mnie warunki finansowe, proszę o potwierdzenie ów stanowiska w ogólnie przyjętej formie pisemnej. Równocześnie wzywam Państwa do przystąpienia do negocjacji zmierzających do ustalenia wspólnego stanowiska i wysokości przedmiotowego wynagrodzenia oraz zawarcia stosownej umowy.

W przypadku nie otrzymania od Państwa pozytywnej odpowiedzi na niniejsze pismo, w nieprzekraczającym terminie … miesięcy od dnia otrzymania niniejszego pisma, wystąpię w celu dochodzenia swoich roszczeń na drogę sądową.


Z poważaniem
…………………………

Skarga na stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia

Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jest tworem stosunkowo młodym gdyż do procedury cywilnej wprowadzona zastała 22 grudnia 2004 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98), a weszła w życie 6 lutego 2005 r.

Skarga jak jej nazwa wskazuje jest specjalnym procesowym środkiem prawnym, którego głównym celem jest stwierdzenie, że prawomocne orzeczenie sądu przeważnie II instancji, jest niezgodne z prawem. Powszechnie przyjmuje się, iż skarga ta jest samodzielnym i autonomicznym instrumentem badania legalności działalności jurysdykcyjnej sądów powszechnych, służącym jednostce zamierzającej dochodzić od państwa wynagrodzenia za szkody, o których mówi w art. 77 Konstytucji.

Tym samym uwzględnienie czy też przyjęcie skargi a co za tym idzie stwierdzenie, że prawomocne orzeczenie jest niezgodne z prawem, stwarza możliwość dochodzenia od państwa odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez wydanie zaskarżonego orzeczenia.

Powyżej wspomniałem, że skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia przysługuje przeważnie od orzeczeń sądu II instancji. W wyjątkowych wypadkach dopuszczalne będzie zaskarżenie prawomocnego orzeczenia wydanego przez sąd I instancji a odnosić będzie się to do przyczyn niezgodności z prawem orzeczenia oraz powodów, dla których strona nie skorzystała z możliwości jego zaskarżenia (post. SN z 29 listopada 2006 r., sygn. akt II CNP 85/06).

Niezwykle istotnym jest, iż możliwość wniesienie skargi ukierunkowane jest wyłącznie w stosunku do orzeczeń wydanych przez sądy powszechne w sprawach cywilnych, a zatem skargą przewidzianą w tym przepisie nie można zaskarżyć prawomocnych orzeczeń sądów administracyjnych ani orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Stosowne postanowienie w tej kwestii wydał Sąd Najwyższy w 26 października 2006 r., sygn. akt I CNP 55/06, LexPolonica nr 1265182. Dopuszczalna natomiast będzie skarga od prawomocnego wyroku sądu orzekającego w kwestii powództwa cywilnego w postępowaniu karnym z zastrzeżeniem dla wyroków uwzględniających lub oddalających powództwo.

Skargi rozpoznaje Sąd Najwyższy w Izbie Karnej zgodnie z § 29 ust. 1 załącznika do uchwały Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Sądu Najwyższego z 1 grudnia 2003 r. w sprawie regulaminu Sądu Najwyższego).

Orzeczenie Sądu Najwyższego odmawiające przyjęcia skargi do rozpoznania albo oddalające skargę jest z punktu widzenia art. 417[1] § 2 k.c. równoznaczne z orzeczeniem oddalającym skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia albo odmawiającym przyjęcia jej do rozpoznania.
Z kolei orzeczenie uwzględniające skargę kasacyjną otwiera drogę do ponownego rozpoznania sprawy w trybie art. 415 lub przez Sąd Najwyższy. Stosując zapis art. 415, sąd orzeka o zwrocie spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia lub o przywróceniu stanu poprzedniego. Tym też sposobem dochodzi do pełnego lub częściowego naprawienia szkody przez co możliwe jest dochodzenie naprawienia szkody od Skarbu Państwa w osobnym procesie.

Zgodnie z uchwałą składu 7 sędziów SN z 26 października 2005 r., sygn. akt III BZP 1/05, LexPolonica nr 390120 oraz postanowieniem SN z 12 lipca 2005 r., sygn. akt I CNP 1/05, LexPolonica nr 396637 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, przysługuje od orzeczeń, które stały się prawomocne począwszy od dnia 1 września 2004 r.

W art. 424[5] § 1 znajdziecie elementy składowe skargi, które bezwzględnie musi zawierać. Są to:
1) oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości lub w części,
2) przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie,
3) wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżony wyrok jest niezgodny,
4) uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie wyroku, którego skarga dotyczy,
5) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto - gdy skargę wniesiono, stosując art. 4241 § 2 - że występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie skargi,
6) wniosek o stwierdzenie niezgodności wyroku z prawem.

Ponadto w myśl § 2 skarga powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego.

Do skargi, oprócz jej odpisów dla uczestniczących w sprawie osób, konieczne jest dołączenie dwa odpisów przeznaczonych do akt Sądu Najwyższego.

Na wniesienie skargi macie 2 lata. Na wszelki wypadek uświadomcie o tym fakcie swoich klientów gdyż mogą się zdziwić jeśli sprawa, o której zdążą już zapomnieć wrócić do obiegu.

Zapraszam wszystkich czytelników na Facebooka

Jako że idziemy z duchem czasu a większość z was częściej można spotkać właśnie na facebooku zapraszam wszystkich do polubienia podstrony przedmiotowego bloga właśnie na wskazanym portalu społecznościowym.

Wystarczy, że wpiszecie w wyszukiwaniu adres bloga salus-populi-suprema-lex-esto.blogspot.com/

Jeszcze raz zapraszam i do zobaczenia.

Sprostowanie, uzupełnienie i wykładnia wyroku w procedurze cywilnej część 3

W ostatnim czasie omówiłem problematykę sprostowania (350 k.p.c.) i uzupełniania wyroku (351 k.p.c.). Tym samym aby zakończyć ów temat, przedstawię wam w kilku słowach czym jest wykładnia wyroku. Życzę miłej lektury.

Wykładni wyroku dokonuje wyłączne sąd, który wydał „problematyczny w swej treści” wyrok. Nie ma ograniczeń co do tego, który z Sadów może dokonywać wykładni. Tym samym wykładni podlegają wyroki sądów I instancji, a także wyroki sądów odwoławczych.

Powszechnie przyjmuje się, że wykładnia może dotyczyć również i postanowień, nie tylko tych, które rozstrzygają co do istoty sprawy w postępowaniu nieprocesowym, ale także postanowień regulujących kwestie formalne.

Dokonanie wykładni wyroku nie jest ograniczone żadnym terminem. Ponadto wykładni podlega zarówno sama sentencja wyroku, jak i jego uzasadnienie. (postanowienie SN - Izba Cywilna z dnia 16 lutego 2006 r.; sygn. akt I CK 132/2005; LexPolonica nr 2794829 – „Konieczność dokonania wykładni wyroku zachodzi wówczas, gdy jego treść jest sformułowana w sposób niejasny, mogący budzić wątpliwości odnośnie do zawartego w nim rozstrzygnięcia zakresu wynikającej z niego powagi rzeczy osadzonej lub też sposobu jego wykonania. Wykładni podlega zarówno sentencja wyroku jak i jego uzasadnienie”)

Z koniecznością złożenia wniosku o dokonania wykładni wyroku spotkacie się wówczas, gdy jego treść (wyroku) będzie sformułowana w tak niejasny sposób, że próba jego rozszyfrowania na własną rękę może budzić wątpliwości co do samego rozstrzygnięcia, zakresu powstałej powagi rzeczy osądzonej czy też sposobu jego wykonania.

Wykładni wyroku może dokonać sąd z urzędu. Jednakże wniosek o wykładnię wyroku (wzór zamieszczam poniżej) może złożyć także strona i inne podmioty biorące udział w postępowaniu (postanowienie SN z 3 czerwca 1966 r., sygn. akt II CZ 75/66, LexPolonica nr 314762).

Samo rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści wyroku zapada w formie postanowienia i może być ono wydane na posiedzeniu niejawnym. Tym samym w momencie wydania postanowienia na posiedzeniu niejawnym, ów postanowienie wyjaśniające wszystkie wątpliwości rozstrzygnięcia zawartego w wyroku doręczane są z urzędu stronom postępowania zgodnie z treścią art. 357 § 2 k.p.c. (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 27 maja 1994 r.; I ACz 189/94; LexPolonica nr 305339)

Orzecznictwo:

1. Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 14 listopada 2007 r. II CSK 93/2007 LexPolonica nr 2547474 - Nie ma podstaw do dokonania wykładni, gdy wątpliwości budzi nie treść wyroku, a skutki prawne jakie wywołuje.
2. Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 stycznia 1998 r.; III AO 25/97; LexPolonica nr 333385 - Wniosek o wykładnię wyroku nie może zmierzać do wyjaśnienia zawartych w uzasadnieniu orzeczenia wyrażeń prawniczych i znaczenia słów, ani do polemiki ze stanowiskiem sądu orzekającego w sprawie i wskazaniami co do dalszego postępowania.

WZÓR

Warszawa, dnia ……………… r.
Sąd Rejonowy
dla m.st. Warszawy
w Warszawie
Wydział … Cywilny
Powód: ………………
Pozwany: ……………
Sygn. akt ……………………

Wniosek o wykładnię wyroku

Wnoszę o wykładnię wyroku Sądu Rejonowego ……………… w Warszawie z dnia ……………… r., sygn. akt ………………… zobowiązującego pozwanego do ………………, poprzez określenie ………………………….

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia …………… r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie nakazał pozwanemu zapłatę …………… na rzecz powoda.
…………………………………… (tutaj musicie wskazać co waszym zdaniem podlega wykładni i krótko to uzasadnić).
W tym stanie rzeczy wniosek jest uzasadniony.
……………………

Załączniki:
- odpis wniosku

Sprostowanie, uzupełnienie i wykładnia wyroku w procedurze cywilnej część 2

Zgodnie z treścią art. 351 § 1 każda ze stron, jeżeli uzna to za stosowne, może przedłożyć w sądzie wniosek o uzupełnienie wyroku. Czynność ta jest konieczna głównie z uwagi na to, że uzupełnienie wyroku może nastąpić wyłącznie na wniosek. Oznacza to, że sąd z urzędu nigdy nie uzupełnia swoich orzeczeń.

Jak już wspominałem stosowany wniosek może zgłosić każda strona postępowania ale prawo takie przysługuje również interwenientom ubocznym, prokuratorowi, organizacji społecznej, inspektora pracy i rzecznik konsumentów, oczywiście jeżeli biorą czynny udział w toczącym się postępowaniu.

W myśl przywołanego powyżej przepisu wniosek o uzupełnienie wyroku można zgłosić w terminie dwóch tygodni od ogłoszenia lub doręczenia wyroku. Termin ten biegnie od dnia ogłoszenia wyroku i jedynie w wypadkach, w których jego doręczenie następuje z urzędu, biegnie od dnia doręczenia. W wypadkach gdy doręczenie wyroku następuje na wniosek, termin do zgłoszenia wniosku liczy się od dnia ogłoszenia wyroku.

Wniosek o uzupełnienie wyroku można zgłosić wtedy, gdy sąd nie orzekł o całości żądania, np. tylko o jego części, nie wypowiadając się o dalszej jego części, jak również wtedy, gdy sąd orzekł tylko co do niektórych z roszczeń dochodzonych w pozwie, pozostawiając jedno lub kilka bez rozstrzygnięcia. Uzupełnienie wyroku może nastąpić także w wypadkach, w których sąd nie rozstrzygnął powództwa w stosunku do wszystkich współuczestników procesu

Na uwagę zasługuje fakt, iż zgodnie z wyrokiem SN z 4 listopada 1966 r., sygn. akt II PR 436/66, LexPolonica nr 314741 w przypadku nie złożenia wniosku o uzupełnienie wyroku w wyznaczonym terminie strona może wytoczyć powództwo dotyczące nierozstrzygniętej części roszczenia lub nierozstrzygniętych żądań.

Ważne jest, iż zgodnie z art. 351 § 3, orzeczenie uzupełniające wyrok zapada w postaci wyroku - wyrok uzupełniający, a jedynie decyzje dotyczące wyłącznie kosztów postępowania lub rygoru natychmiastowej wykonalności mają formę postanowień.

Wyrok uzupełniający może być wydany jedynie przez sędziów, przed którymi odbyła się rozprawa poprzedzająca bezpośrednio wydanie tego wyroku; nie muszą to być więc koniecznie sędziowie, którzy wydawali wyrok ulegający uzupełnieniu.

Zgodnie z orzeczeniem SN z 12 września 1973 r., sygn. akt III CZP 47/73, LexPolonica nr 310862 uzupełnienie wyroku w zakresie kosztów procesu może nastąpić wyłącznie w tym samym składzie, w jakim był wydawany wyrok.


WZÓR

Warszawa, dnia ……………… r.

Sąd Rejonowy
dla m.st. Warszawy
w Warszawie
Wydział I Cywilny

Powód: …………………
Pozwany: ……………………
Sygn. akt ………………

Wniosek o uzupełnienie wyroku

Wnoszę o uzupełnienie wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia ………………… r. sygn. akt …………… poprzez nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

Uzasadnienie

W wyroku z dnia ……………… r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie nie orzekł o nadaniu ów wyrokowi w pkt I rygoru natychmiastowej wykonalności, pomimo tego, że pozwany uznał żądanie pozwu.

Z tych względów wniosek jest zasadny.
...................................

Załączniki:
- odpis wniosku

Sprostowanie wyroku w procedurze cywilnej (art 350 kpc)

Zdarza się i tak, że „Pan i Władca” jakim jest Sędzia przedstawiając swój wywód twórczy w kwestii sprawy która nas interesuje lub też bezpośrednio dotyka, popełni błąd czy też tak wyrazi swoją opinię, że nikt poza nim samym nie wie o co mu chodziło. Zdarza się też i tak, że sam Sąd nie wie o co mu tak naprawdę chodzi ale nie wypada przyznawać się do własnej winy. No cóż, zdarza się. Przecież mylić się jest rzeczą ludzką.

W tym celu łaskawi ustawodawcy dali nam instytucję Sprostowania, uzupełnienia i wykładni wyroku, które pokrótce omówię.

Sprostowanie wyroku

Zgodnie z art. 350 § 1 k.p.c. dopuszcza się możliwość dokonania korekty wyroku poprze jego sprostowanie bezpośrednio z urzędu przez sąd. Czynność ta powinna nastąpić bezpośrednio wówczas gdy sąd stwierdzi konieczność dokonania takich poprawek. Pamiętajmy jednak, że zgodnie z wyrokiem SN z 13 stycznia 2005 r., sygn. akt III CK 155/04, LexPolonica nr 372507 sprostowanie wyroku nie może prowadzić do zmiany rozstrzygnięcia. Jako, że czynność ta nie jest jednostronna stosowny wniosek o sprostowanie może złożyć również strona. Wówczas zgodnie z orzeczeniem SN z 15 kwietnia 1982 r., sygn. akt I PZ 7/82, LexPolonica nr 312645 wniosek taki wymagać będzie rozpoznania i w razie nieuzwględnienia podlegać będzie oddaleniu.

Pamiętajmy również, co w mojej ocenie jest istotne, że sprostowanie wyroku nie jest ograniczone żadnym terminem (orzeczenie SN z 29 maja 1970 r., sygn. akt CR 321/70) tak więc może składać stosowne wnioski nie licząc się z upływem czasu od wydania wyroku.

Czynność sprostowania wyroku dotyczy bezpośrednio i wyłącznie omyłek i błędów sądu. Tym samym nie prostuje się wyroku, gdy jego błąd jest następstwem omyłki strony a w żadnym wypadku sprostowanie nie może polegać na wskazaniu nowego oznaczenia stron postępowania.

Jak już wspominałem wcześniej sprostowanie nie może prowadzić do zmiany rozstrzygnięcia. Tym samym nie podlega sprostowaniu nawet oczywisty błąd w zastosowaniu przepisu prawa materialnego. Ponadto nie można w wyniku stosowania art. 350 doprowadzić do merytorycznej zmiany orzeczenia. Tak więc tryb sprostowania przewidziany w przedmiotowym artykule służy wyłącznie do usuwania z tekstu orzeczenia niedokładności, błędów pisarskich albo rachunkowych lub innych oczywistych omyłek, a nie do naprawy poważniejszych wad orzeczenia (postanowienie SN z 31 stycznia 2007 r., sygn. akt II CSK 314/06).

W myśl zapisu z art. 350 § 2 postanowienie o sprostowaniu wyroku Sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym jak i na samej rozprawie. Niemniej jednak, jeżeli postanowienie o sprostowaniu, zostało wydane na posiedzeniu niejawnym, wówczas sąd zobowiązany jest je uzasadnić i doręczyć obu stronom. Stosowną informację o sprostowaniu wyroku umieszcza się na jego oryginale. Stosowną wzmiankę Sąd powinien umieścić również na tych wypisach wyroku, które strony już otrzymały.

Na postanowienie sądu I instancji dotyczące sprostowania wyroku zgodnie z zapisem art. 394 § 1 pkt 8 przysługuje zażalenie a stosowną opłatę nalicza się zgodnie z art. 19 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

WZÓR

Warszawa, dnia ………………… r.

Sąd Rejonowy
dla m.st. Warszawy
w Warszawie
Wydział … Cywilny
Powód: ……………….
Pozwana: ……………….
Sygn. akt ……………………

Wniosek powoda o sprostowanie wyroku

Wnoszę o sprostowanie w sentencji wyroku Sądu Rejonowego …………… z dnia …………… r. oczywistej omyłki rachunkowej przez zastąpienie kwoty ………… zł, zasądzonej od pozwanego ……………… na rzecz powoda ………………, kwotą …………… zł.
Zarazem wnoszę o zamieszczenie sprostowania na doręczonym mi wypisie wyroku.

Uzasadnienie

Sąd, zasądzając od pozwanego na moją rzecz kwotę ………… zł, dopuścił się oczywistej omyłki rachunkowej. W uzasadnieniu wyroku sąd wyszczególnił kwoty, które uznał za uzasadnione z tytułu dochodzonego odszkodowania. Suma zasądzonych kwot łącznie wynosi ……………… zł. Natomiast na skutek oczywistej omyłki w sentencji wyroku ustalono należną mi kwotę na …………… zł.
Wniosek o sprostowanie wyroku zatem jest uzasadniony i konieczny.

…………………

Umorzenie i zawieszenie postępowania wykonawczego (art 15 kkw)

Jako że los sprawił, iż w ostatnim czasie zajmowałem się tematem „zawieszenia postępowania wykonawczego” postanowiłem poświęcić mu troszkę więcej czasu i przekazać wam swoją wiedzę i spostrzeżenia pozyskane w tym temacie a jako, że przy okazji można zająć się również umorzeniem postępowania wykonawczego jemu również poświęcę kilka chwil.

Instytucja umorzenia jak i zawieszenia postępowania wykonawczego szczegółowo unormowana została przez art. 15 kodeksu karnego wykonawczego (Dz.U.1997.90.557).

Przepis ten brzmi następująco:
Art. 15. § 1. Sąd umarza postępowanie wykonawcze w razie przedawnienia wykonania kary, śmierci skazanego lub innej przyczyny wyłączającej to postępowanie.

§ 2. Jeżeli zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca postępowanie wykonawcze, a w szczególności jeżeli nie można ująć skazanego albo nie można wykonać wobec niego orzeczenia z powodu choroby psychicznej lub innej przewlekłej, ciężkiej choroby, postępowanie zawiesza się w całości lub w części na czas trwania przeszkody.

§ 2a. Na postanowienie w przedmiocie umorzenia lub zawieszenia postępowania wykonawczego przysługuje zażalenie.

§ 3. Zawieszenie postępowania wykonawczego nie wstrzymuje biegu przedawnienia, chyba że skazany uchyla się od wykonania kary. Okres wstrzymania biegu przedawnienia nie może przekroczyć 10 lat.

Zacznijmy od zawieszenia postępowania wykonawczego. Instytucja ta szczegółowo uregulowana została w paragrafie 2 tegoż artykułu. Określone zostały w nim podstawy zawieszenia postępowania wykonawczego oraz wskazane przykładowe okoliczności uzasadniające podjęcie decyzji w tym przedmiocie. Zgodnie z nimi postępowanie wykonawcze ulega zawieszeniu, gdy zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca jego prowadzenie, w szczególności nie można ująć skazanego albo nie można wykonać orzeczenia wobec skazanego z powodu choroby psychicznej lub innej przewlekłej, ciężkiej choroby.

Tym samym zawieszenie postępowania wykonawczego będzie polegało na wstrzymaniu jego biegu na czas wyznaczony trwaniem ów przeszkody. Pamiętajmy jednak, że przeszkoda procesowa na którą będziemy się powoływać uzasadniając zawieszenie postępowania wykonawczego muszą być zawsze związane z osobą skazanego.

Przepis ten ma jednak jedną niezwykle istotną wadę a mianowicie nie wyjaśnia, jak należy rozumieć długotrwałość przeszkody oraz przewlekłość ciężkiej choroby lub choroby psychicznej. W tym też celu koniecznym jest przyjęcie, że ocena długotrwałości przeszkody oraz przewlekłości choroby należeć będzie do sądu a opierać się będzie na opinii specjalistycznej.

Orzecznictwo:
Proponuję zapoznać się z następującymi orzeczeniami poświęconymi tej tematyce a mianowicie:
- postanowieniu SA w Lublinie z 28 grudnia 2005 r., sygn. akt II AKzw 876/05, LexPolonica nr 1660367
- chwale w składzie 7 sędziów SN z 28 stycznia 1971 r., sygn. akt VI KZP 71/70, LexPolonica nr 307105
- uchwale SN z 19 kwietnia 2000 r., sygn. akt I KZP 8/00, LexPolonica nr 344637
- postanowieniu SN z 16 lipca 1975 r., sygn. akt I KRN 23/75, LexPolonica nr 397739

Jeżeli chodzi o umorzenie postępowania wykonawczego to zgodnie z paragrafem 1 przywołanego przepisu następuje ono z dwóch wyraźnie określonych przesłanek tj. śmierci skazanego oraz przedawnienia wykonania kary.

Jako że co do śmierci skazanego nie powinny pojawiać się jakiekolwiek wątpliwości to przy ustalaniu obligatoryjnych przesłanek umorzenia postępowania wykonawczego w postaci przedawnienia wykonania kary, należy sięgnąć do treści art. 103 k.k., zgodnie z którym nie można wykonać kary, gdy od uprawomocnienia się wyroku skazującego upłynęło lat:
1) 30 - w razie skazania na karę pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat albo karę surowszą,
2) 15 - w razie skazania na karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat,
3) 10 - w razie skazania na inną karę.

Ponadto po upływie 10 lat następuje przedawnienie wykonania środków karnych wskazanych przez art. 39 pkt 1-4 oraz 6 i 7 k.k. Natomiast jeżeli chodzi o przedawnienie wykonania obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę to wówczas przedawnienie nastąpi po 15 latach.

Z tych też względów terminy przedawnienia będą miały charakter terminów bezwzględnych, których nie przerwie żadne zdarzenia lub czynność prawna.

Co ciekawe w kodeksie karnym nie uregulowano zagadnień w przedmiocie przedawnienia wykonywania środków zabezpieczających. Z tych też względów w kwestii tej w doktrynie występują spore rozbieżności. Według części poglądów należy stosować odpowiednio przepisy dotyczące przedawnienia wykonania kar i środków karnych. Z kolei zwolennicy odmiennej opcji akcentują, że pominięcie kwestii przedawnienia wykonywania środków zabezpieczających stanowiło celową decyzję ustawodawcy, podyktowaną odmienną istotą i celami tych środków. Sami zdecyduję po której stronie stoicie.

Ostatnia acz niezwykle istotna kwestia. Od postanowienia w przedmiocie umorzenia lub zawieszenia postępowania wykonawczego przysługuje wam zażalenie !!!

Wniosek o ustanowienie TNS (Tymczasowy Nadzorca Sądowy - art. 36 prawa upadłościowego i naprawczego)

Kilka dni temu a dokładniej to 7 stycznia opisałem dla was czym jest i z czym się je przygotowując „Wniosek wierzyciela o ogłoszenie upadłości”. Stosowny dokument miał ręce i nogi acz nie zawierał jednego drobnego elementu jakim jest wnioskowanie o ustanowienie TNS. Tak więc poświęcę troszkę czasu i opiszę kim jest TNS oraz jakie należą do niego obowiązki. Tym samym życzę miłej lektury i pamiętajcie o tym aby już więcej nie dopuścić do tej luki ;)

Zgodnie z art. 36 prawa upadłościowego i naprawczego, w przypadku złożenia przez wierzyciela wniosku o ogłoszenie upadłości musi on zażądać, aby sąd zabezpieczył majątek dłużnika.

Pamiętajcie przy składaniu wniosku iż obawa, że brak zabezpieczenia pozbawi wierzycieli zaspokojenia, nie jest przesłanką dokonania zabezpieczenia majątku przez Sąd, ponieważ zabezpieczenie następuje z urzędu z chwilą skutecznego złożenia wniosku przez dłużnika lub z chwilą zażądania tego przez wierzyciela, który, co istotne, musi być zarazem wnioskodawcą. Natomiast okoliczność taka może stanowić istotną przesłankę dla zastosowania zabezpieczenia przez zarząd przymusowy.

Zabezpieczenie majątku może polegać na ustanowieniu TNS czyli tymczasowego nadzorcy sądowego, który jest „powoływany” przez sąd upadłościowy orzekający w składzie trzech sędziów zawodowych. Ustanowienie ów „przedstawiciela” ma charakter przejściowy i trwa do chwili objęcia majątku przez syndyka albo nadzoru przez nadzorcę sądowego lub zarządcę.

Gdy sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, tymczasowy nadzorca sprawuje swoją funkcję do czasu uprawomocnienia się postanowienia. Może się jednak zdarzyć tak, że okoliczności sprawy będą przemawiały za wyborem innego sposobu zabezpieczenia lub zastosowania jednocześnie kilku innych sposobów.

Oczywistym jest, że tymczasowy nadzorca sądowy ma za zadanie zabezpieczenie roszczeń wierzycieli. W tym celu podejmuje działania mające na celu ochrony majątku dłużnika przed ewentualnym jego uszczupleniem. Aby dłużnik nie wyzbył się swojego majątku tymczasowy nadzorca sądowy kontroluje działania dłużnika oraz sprawdza, w jaki sposób dysponuje on ów majątkiem.

Tymczasowy nadzorca sądowy sporządza sprawozdanie finansowe na dzień uprawomocnienia się postanowienia o ustanowieniu tymczasowego nadzorcy sądowego. Sporządza on także okresowe sprawozdania z podejmowanych przez siebie czynności. W przypadku zwołania wstępnego zgromadzenia wierzycieli do obowiązków tymczasowego nadzorcy sądowego należy sporządzenie projektu spisu wierzytelności. Tymczasowy nadzorca informuje również sąd o działaniach dłużnika polegających na ukrywaniu majątku lub niewykonywaniu poleceń nadzorcy.

Zasadniczy problem może pojawić się wówczas, gdy wniosek o ogłoszenie upadłości złoży dłużnik, a z okoliczności sprawy wynika, że może on nie posiadać majątku wystarczającego do pokrycia kosztów postępowania upadłościowego, a tym samym pokrycia kosztów wynagrodzenia tymczasowego nadzorcy sądowego. W skrajnie oczywistych przypadkach, gdy z dokumentów załączonych przez dłużnika do wniosku jednoznacznie będzie wynikało, że dłużnik nie ma żadnego majątku na pokrycie kosztów postępowania sąd może także zamiast wszczynać postępowanie zabezpieczające oddalić wniosek o ogłoszenie jego upadłości na podstawie art. 13. Zabezpieczanie majątku będzie w takim przypadku całkowicie bezprzedmiotowe. Skoro nie ma majątku, to nie ma czego zabezpieczać, a wszczynanie takiego postępowania nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia.

Tymczasowy nadzorca sądowy pełni swoją funkcję do czasu powiadomienia go o odwołaniu lub do dnia wygaśnięcia funkcji. Po ustaniu funkcji może on złożyć do sądu wniosek o przyznanie mu stosownego ostatecznego wynagrodzenia.

Zarząd spadku nieobjętego (666-668 k.p.c.)

Podstawową przesłanką dla sporządzenia skutecznego wniosku o ustanowienie kuratora jest nieobjęcie spadku przez jakiegokolwiek spadkobiercę lub nieznajomość spadkobiercy.

Właściwym do rozpoznania wniosku o ustanowienie kuratora spadku jest sąd spadku. Dopuszcza się aby Sąd spadku mógł wydać postanowienie o zabezpieczeniu spadku poprzez spisanie inwentarza nawet, gdy w jego okręgu nie znajdują się rzeczy będące w chwili otwarcia spadku we władaniu spadkodawcy.

Zgodnie z art. 23 ustawy o kosztach, wniosek o ustanowienie kuratora podlega opłacie stałej w wysokości 40 zł, a opłata stała przy wniosku o wydanie przez sąd postanowienia o spisaniu inwentarza spadku w myśl art. 49 (art. 49 ust. 1 pkt 3) przywołanej wcześniej ustawy wynosi 50 zł. Pamiętać jednakże należy, że za dokonanie spisu inwentarza spadku opłata stała wynoszącą 10% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za każdą rozpoczętą godzinę pobiera komornik.

Spis inwentarza może być również przeprowadzony przez Urząd Skarbowy a ściślej przez komornika skarbowego zgodnie z § 1 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 1 października 1991 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania przy zabezpieczaniu spadku i sporządzaniu spisu inwentarza. Za taką czynność nie przewiduje się odrębnej opłaty.

Wyjawienie przedmiotu spadku

Zdarza się i tak, że po sporządzeniu spisu inwentarza zachodzą pewne wątpliwości, czy zostały w nim zamieszczone wszystkie przedmioty należące do spadku oraz czy zamieszczono w spisie inwentarza długi faktycznie istnieją.
Wówczas to sąd spadku z urzędu lub na wniosek spadkobiercy, wykonawcy testamentu, wierzyciela spadku albo właściwego urzędu skarbowego, może nakazać spadkobiercy aby ten złożył do akt sprawy spadkowej stosowne oświadczenia, wykazu lub zapewnienia zgodnie z treścią art. 655 § 1 k.p.c.
Przedmiotowe postępowanie w przedmiocie wyjawienia przedmiotów spadkowych odbywa się w dwu etapach:
1. wydanie postanowienia przez sąd spadku jako pierwszy etap,
2. w myśl art. 658 k.p.c., wniosek uprawnionego do złożenia wniosku o wyjawienie przedmiotów spadkowych oraz wezwanie spadkobiercy do wykonania nałożonych na niego obowiązków jako drugi etap. W tym przypadku sąd spadku, równocześnie ze skierowaniem wezwania do spadkobiercy wyznaczy termin dla posiedzenia jawnego (art. 658 w zw. z art. 656 k.p.c.), na którą wezwie wszystkich uczestników postępowania spadkowego.

Termin tego posiedzenia powinien wynosić co najmniej dwa tygodnie (14 dni) po upływie terminu wyznaczonego w postanowieniu. Pamiętać należy również, że stawiennictwo uczestników nie jest obowiązkowe a ich nieobecność nie tamuje rozpoznania sprawy.
Konsekwencjami prawnymi niedopełnienia przez spadkobiercę obowiązków objętych postanowieniem lub odmowy odpowiedzi na pytania przedstawione na rozprawie są środki, które sąd może zastosować, stosując przepisy o egzekucji świadczeń niepieniężnych. Jest to grzywna w celu przymuszenia oraz areszt.

WZÓR

Wrocław, dnia …………………… r.

Sąd Rejonowy
we Wrocławiu
Wydział I Cywilny

Wnioskodawca: …………………, zam. ………………….
reprezentowana przez ………………………………………
Uczestnik: ………………………, zam. …………………….

Wniosek o wyjawienie przedmiotów spadkowych

Działając w imieniu wnioskodawcy w oparciu o pełnomocnictwo, które przedkładam do akt sprawy, wnoszę o nakazanie …………………, spadkobiercy zmarłego w dniu ……………. ……………………, aby złożył:
1) oświadczenie, że podając do spisu inwentarza spadku, sporządzonego przez komornika skarbowego z Urzędu Skarbowego we Wrocławiu w dniu ………… r. nr …………………, w postaci rzeczy, praw majątkowych oraz długów, nie zataił żadnego przedmiotu wchodzącego do spadku ani nie usunął oraz że nie podał do spisu inwentarza nieistniejących długów - w terminie … dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia,
2) wykaz przedmiotów spadkowych nieujawnionych w powyższym spisie inwentarza, jeżeli są mu znane, ze wskazaniem ich miejsca, w tym również dotyczących dokumentów odnoszących się do praw majątkowych - w terminie … dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia,
3) zapewnienie, że złożone oświadczenie i wykaz są prawidłowe i zupełne - w terminie … dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia.

Uzasadnienie

…………………

podpis wnioskodawczyni)

Załączniki:
1) odpis skrócony aktu zgonu ……………,
2) odpis testamentu ……………… z dnia ……………,
3) odpis protokołu ze spisu inwentarza,
4) odpis dowodu rejestracyjnego,
5) odpis umowy kupna-sprzedaży samochodu,
6) odpis wniosku.

Wniosek wierzyciela o ogłoszenie upadłości (Prawo upadłościowe i naprawcze))

Krąg podmiotów, wobec których może zostać ogłoszona upadłość, określają art. od 5 do 9 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze i są to:
1) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne nieprowadzące działalności gospodarczej;
2) wspólnicy osobowych spółek handlowych, ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem;
3) wspólnicy spółek partnerskich.

Z kolei nie można ogłosić upadłości względem:
1) Skarbu Państwa;
2) jednostek samorządu terytorialnego;
3) publicznych samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej;
4) instytucji i osób prawnych utworzonych w drodze ustawy, chyba że ustawa ta stanowi inaczej, oraz utworzonych w wykonaniu obowiązku nałożonego ustawą;
5) osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne;
6) uczelni.

Z kolei osoby uprawnione do złożenia wniosku wskazane zostały w art. 20 i jest to dłużnik lub każdy jego wierzyciel.

Zgodnie z treścią art. 21, każdy dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości.

W przypadku wniosku o ogłoszenie upadłości, pochodzącego od wierzyciela, jego wymogi formalne określone zostały w art. 22 oraz art. 24 prawa upadłościowego i naprawczego.

Zgodnie z art. 74 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005 r. Nr 167 poz. 1398 z późn. zm.) wniosek o ogłoszenie upadłości podlega opłacie stałej w wysokości 1.000 zł.

WZÓR
Wniosek wierzyciela o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika

Wrocław, dnia 6 stycznia 2012 r.

Sędzia-komisarz SSR Zygmunt Odgórny

Sąd Rejonowy
dla Miasta Stołecznego Warszawa
Wydział X Gospodarczy
dla spraw Upadłościowych i Naprawczych
Sygnatura akt X GU 340/11

Wierzyciel:
AZ Sp. z o.o.
z siedzibą we Wrocławiu ul. Powstańców Śląskich 254 D
reprezentowana przez radcę prawnego …………
z Kancelarii …………………………………….
adres do doręczeń ul. Podwale 25, 50-540 Wrocław

Dłużnik:
MARCO-BUD Sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie ul. Św. Jerzego 13, 00-232 Warszawa

Wniosek wierzyciela o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika

Działając w imieniu wierzyciela wnoszę o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika MARCO-BUD spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie.

Uzasadnienie

MARCO-BUD to spółka z o.o. z siedzibą w Warszawie, wpisana w rejestrze przedsiębiorców pod numerem 0000123456. Reprezentantami dłużnika są Jan i Adam Kowalscy, uprawnieni do reprezentacji łącznej.
Przedsiębiorstwo dłużnika i jego majątek - zgodnie z wiedzą wnioskodawcy - znajduje się w miejscu siedziby Spółki w Warszawie przy ul. Św. Jerzego 13.
Przedmiotem działalności dłużnika są usługi budowlane w specjalizacji instalacji wodno-kanalizacyjnych. Wnioskodawca dostarczał dłużnikowi materiały budowlane. Współpraca pomiędzy wnioskodawcą a dłużnikiem trwała nieprzerwanie od 2005 r. i przebiegała poprawnie. Z końcem roku 2010 doszło jednak do powtarzających się opóźnień w regulowaniu przez dłużnika zobowiązań. Ostatecznie od marca 2011 r. dłużnik zaprzestał spłacania zobowiązań na rzecz wnioskodawcy. Łączne zobowiązania dłużnika wobec wierzyciela wynoszą 800.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi.
Dowód:
- faktury VAT 3/3/11.
Wnioskodawca uzyskał prawomocny nakaz zapłaty na powyższą sumę wydany przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu z dnia 3 czerwca 2011 r. i opatrzony klauzulą wykonalności w dniu 17 lipca 2011 r., sygn. X G 12/2011. Po uzyskaniu klauzuli wykonalności na ww. nakazie zapłaty wierzyciel złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi. Postępowanie to jest prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym we Wrocławiu pod sygnaturą KM 2456/2011.
Dowód:
- odpis nakazu zapłaty Sądu Rejonowego we Wrocławiu, sygn. X G 12/2011,
- odpis postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym we Wrocławiu, sygn. KM 2456/2011.
Postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne. W jego toku czynności prowadzonych przez ww. Komornika, wnioskodawca dowiedział się, że przeciwko dłużnikowi prowadzona jest przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznaniu, sygn. akt KM 2450/2008 egzekucja z wniosku innych wierzycieli.
Pomimo pozyskania tej informacji, wierzyciel nie wszedł w posiadanie jakichkolwiek dokumentów potwierdzających te dane, nie posiada również możliwości ich uzyskania we własnym imieniu, dlatego też wnosi o zwrócenie się przez Sąd do Komornika w Poznaniu o przesłanie wspomnianych akt - lub co najmniej informacji z akt postępowania o sygn. KM 2450/2008.
Dowód:
- akta Komornika Sądowego w Poznaniu sygn. akt V KM 2450/2008.
Ponadto na chwilę obecną dłużnik posiada nieuregulowane zobowiązania wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS uzyskał wpis hipotek przymusowych na nieruchomości należącej do dłużnika w kwocie łącznej 76.258,32 zł.
Zatem w świetle wiedzy, jaką dysponuje wnioskodawca, dłużnik stał się niewypłacalny, ponieważ nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań.
Za wnioskodawcę pełnomocnik.
...........................
(podpis)

Załączniki:
1. odpis wniosku wraz z załącznikami,
2. pełnomocnictwo,
3. aktualny odpis z KRS dłużnika,
4. odpis nakazu zapłaty Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieście we Wrocławiu z dniu 25 czerwca 2006 r. sygn. ………………,
5. odpis postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym we Wrocławiu o wszczęciu postępowania sygn. KM 2456/2011

Zgłoszenie wierzytelności (Prawo upadłościowe i naprawcze)

W celu uzyskania prawa uczestniczenia w postępowaniu upadłościowym, każdy wierzyciel obowiązany jest zgłosić swoje wierzytelności w terminie określonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości (art. 51 ust. 1 pkt 4 pr. up. n.). Szczegółowe informacje w tym temacie publikowane są na stronach internetowych Monitora Sądowego i Gospodarczego (www.imsig.pl)

Zgłoszenia wierzytelności zgodnie z treścią art. 51 prawa upadłościowego i naprawczego, należy dokonać do rąk sędziego-komisarza.

Każde zgłoszenia należy dokonać na piśmie w dwóch egzemplarzach (art. 239). W zgłoszeniu zgodnie z art. 240 należy wymienić:
a) imię i nazwisko, firmę wierzyciela, jego miejsce zamieszkania lub siedzibę,
b) określenie wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi oraz wartość wierzytelności niepieniężnej,
c) dowody wierzytelności, jeżeli są to dokumenty, należy dołączyć w oryginale lub uwierzytelnionym odpisie,
d) kategorię, do której wierzytelność ma być zaliczona,
e) zabezpieczenie związane z wierzytelnością oraz sumę zabezpieczenia, a w razie gdy upadły nie jest dłużnikiem osobistym, przedmiot zabezpieczenia, z którego wierzytelność podlega zabezpieczeniu,
f) stan sprawy, jeżeli co do wierzytelności toczy się postępowanie sądowe lub administracyjne.

Ważną zasadą jest, że nie ma potrzeby zgłoszenia wierzytelności, które zostały stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądowym wydanym po ogłoszeniu upadłości. Wierzytelności te są umieszczane na liście z urzędu zgodnie z art. 237.

Na podstawie zgłoszeń sporządzana jest lista wierzytelności (art. 244). Wyciąg z tej listy po ukończeniu lub umorzeniu postępowania stanowi tytuł egzekucyjny przeciwko upadłemu (art. 264).

Zgłoszenie wolne jest od opłat sądowych.


WZÓR

Wrocław, dnia 6 stycznia 2012 r.

Sędzia-komisarz SSR Zygmunt Odgórny

Sąd Rejonowy
dla Miasta Stołecznego Warszawa
Wydział X Gospodarczy
dla spraw Upadłościowych i Naprawczych
Sygnatura akt X GU 340/11

Wierzyciel:
AZ Sp. z o.o.
z siedzibą we Wrocławiu ul. Powstańców Śląskich 254 D
reprezentowana przez radcę prawnego …………
z Kancelarii …………………………………….
adres do doręczeń ul. Podwale 25, 50-540 Wrocław

Upadły:
MARCO-BUD Sp. z o.o.
z siedzibą w Warszawie ul. Św. Jerzego 13, 00-232 Warszawa

Zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym

Działając jako pełnomocnik Spółki AZ z siedzibą we Wrocławiu, działając w oparciu o udzielone mi pełnomocnictwo, które dołączam do niniejszego zgłoszenia, w związku z ogłoszoną w dniu 20 grudnia 2011 r. upadłością dłużnika MARCO-BUD Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, na podstawie art. 239 i 240 prawa upadłościowego i naprawczego zgłaszam do masy upadłości przysługującą mojemu mocodawcy wierzytelność w kwocie łącznej 893.008,78 zł (słownie: osiemset dziewięćdziesiąt trzy tysiące osiem złotych 78/100) w tym:
- należność główna – 800.000,00 zł,
- odsetki – 75.791,78 zł, liczone od dnia wymagalności (27 marzec 2011 r.) do dnia poprzedzającego ogłoszenie upadłości (20 grudnia 2011 r.),
- koszty sądowe i egzekucyjne – 17.217,00 zł

Uzasadnienie

W dniu 10 marca 2011 r. strony zawarły umowę jako wieloletni partnerzy biznesowi, na podstawie której wierzyciel był zobowiązany dostarczyć pod wskazany w umowie adres materiały budowlane, a upadły do zapłaty - w oparciu o wystawioną fakturę VAT w nieprzekraczalnym terminie - należności w kwocie 800.000,00 zł. Objęte zakresem umowy zamówienie zostało przez wierzyciela wykonane. Upadły pomimo przyjęcia zamówionych materiałów jaki i samej faktury – co zostało potwierdzone własnoręcznym podpisem - do dnia dzisiejszego nie uiścił należności.
Dowód:
umowa z dnia 10 marca 2011 r.,
faktury VAT z dnia 13 marca 2011 r. nr 3/3/11
Co do przedmiotowej wierzytelności toczyło się postępowanie sądowe z powództwa wierzyciela na podstawie złożonego w dniu 8 maja 2011 r. nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. W dniu 3 czerwca 2011 r., Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we w Wrocławiu w sprawie o sygn. X G 12/2011 uwzględnił powództwo w całości wydając nakaz zapłaty. W dniu 17 lipca 2011 r. ww. Sąd Rejonowy nadał klauzulę wykonalności nakazowi zapłaty.
Dowód: odpis prawomocnego wyroku.
Aktualnie co do wierzytelności nie toczy się postępowanie sądowe ani egzekucyjne.
Wierzytelność zgodnie z art. 342 prawa upadłościowego i naprawczego podlega zaspokojeniu w pełnej wysokości z kategorii czwartej.

Podpis
......................................

Załączniki:
1. odpis z KRS wierzyciela
2. pełnomocnictwo,
3. oryginał nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym,
4. odpis zgłoszenia wraz z załącznikami.

Ogłoszenie testamentu (646-654 k.p.c.)

No dobrze, omówiłem już zagadnienia związane za zabezpieczeniem spadku oraz przyjęciem lub odrzuceniem spadku a tym samym przyszła kolej na ogłoszenie testamentu.

W myśl art. 646 k.p.c., obowiązek złożenia testamentu w sądzie spadku dotyczy wszystkich osób fizycznych i prawnych, a także organów państwowych i samorządowych, mających testament w swoim dzierżeniu. Wspomniany obowiązek powstaje z chwilą powzięcia stosownej wiadomości o śmierci testatora i dotyczy wszystkich testamentów, nawet tych, które są nieważne lub zostały odwołane.

Co prawda wspomniany powyżej przepis nie formalizuje obowiązku złożenia testamentu w sądzie spadku, jednakże jest wskazane, aby osoba władająca ów dokumentem, dokonała złożenia go osobiście lub za pośrednictwem zaufanego posłańca.

Osoby bezzasadnie uchylającej się od obowiązku wydania testamentu ponosi odpowiedzialność cywilnoprawną na podstawie art. 415 k.c. Poszkodowany będzie więc mógł dochodzić z tego tytułu odszkodowania w drodze odrębnego procesu.

Niezależnie od tego, czy powstała szkoda i czy poszkodowany jej dochodzi, sąd zawsze może nałożyć na osobę uchylającą się z tego obowiązku, grzywnę w wysokości do 5.000 zł zgodnie z art. 163 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.


WZÓR

………………, dnia ……………… r.

Sądu Rejonowego
dla Warszawy …………
Wydział … Cywilny
w Warszawie

Wnioskodawca:
…………………, zam. w …………………………,

WNIOSEK
o otwarcie i ogłoszenie testamentu, przyjęcie oświadczenia o odrzuceniu spadku, przyjęcie oświadczenia o przyjęciu spadku, stwierdzenie nabycia spadku

Działając w imieniu wnioskodawcy, w oparciu o pełnomocnictwo, które dołączam do akt wnoszę o (w zależności od tego czego będziecie chcieli !!!):
1) otwarcie i ogłoszenie testamentu własnoręcznego sporządzonego przez ………w dniu ……………… r., zmarłego ……………… r. w ………………, w miejscu stałego zamieszkania;
2) przyjęcie od …………… - ……… spadkodawcy, oświadczenia o odrzuceniu spadku (zarówno co do dziedziczenia testamentowego, jak i ustawowego),
3) przyjęcie od …………………, ………… spadkodawcy …………… oświadczeń o przyjęciu spadku, według ustawowego porządku dziedziczenia,
4) stwierdzenie, że ……………… nabyły spadek po zmarłym …………… na podstawie ustawowego porządku dziedziczenia - po połowie.

Uzasadnienie

…………………………

Załączniki:
………………

Przyjęcie lub odrzucenie spadku (640 - 645 k.p.c.)

Gdy już dowiemy się o istnieniu spadku pozostają nam dwie możliwości:
- złożenie stosownego oświadczenie o przyjęciu spadku (wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza) lub też,
- złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku,

Czynność w postaci odrzucenia spadku spadkobierca możemy dokonać poprzez złożyć stosownego oświadczenia:
1) przed notariuszem;
2) w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu spadkobiercy;
3) w sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku.

Ogólnie przyjmowano, iż oświadczenie o przyjęciu bądź to odrzuceniu spadku mogło mieć forma aktu notarialnego, chyba że taka była wola składającego oświadczenie. Jednakże odmienne stanowisko przedstawił Sąd Najwyższy, który w postanowieniu z 10 listopada 2006 r., sygn. akt I CSK 228/06, LexPolonica nr 1322890 stwierdził, iż „złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku przed notariuszem wymaga formy aktu notarialnego”.

Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku złożone w sądzie rejonowym niebędącym sądem spadku oraz przed notariuszem przesyła się niezwłocznie - wraz z załącznikami - do sądu spadku.

Pamiętajmy też, że spadkobierca nie można złożyć oświadczenia, że zrzeka się wszelkich praw spadkowych na rzecz współspadkobierców, gdyż nie będzie ono miało znaczenia prawnego, albowiem prawo nie zna odrzucenia spadku na rzecz określonej osoby.
Stanowisko to zostało potwierdzone w:
- orzeczeniu SN z dnia 17 sierpnia 1961 r., 4 CR 332/61, LexPolonica nr 316043;
- postanowieniu SN z dnia 3 października 1980 r., III CRN 180/80, LexPolonica nr 301420.

WZÓR
Oświadczenie o odrzucenie spadku

Repertorium A nr …………

Akt notarialny

Dnia ………………… roku (……………… r.) w …………………………,
przed ……………… notariuszem w ………………, prowadzącym kancelarię notarialną w …………………………………, stawiła się:
……………………, córka ……………… (PESEL ………………),
zamieszkała ……………………………………………………………
Tożsamość stawiającej notariusz ustalił na podstawie dowodu osobistego …………….
Protokół przyjęcia oświadczenia o odrzuceniu spadku

§ 1
………………… oświadcza, że odrzuca spadek po ojcu ……………, zmarłym w dniu ……………… r. w………………, i tam też ostatnio zamieszkujący.
Stawiająca składa odpis skrócony aktu zgonu ……………, wydany w Urzędzie Stanu Cywilnego w ……… w dniu …………… r., poświadczony za zgodność z treścią aktu zgonu nr …………….

§ 2
Koszty sporządzenia aktu ponosi ………………….

§ 3
Pobrano:
- taksę notarialną na podstawie § 8 pkt 9 oraz § 17 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz. U. 2004 r. Nr 148 poz. 1564 ze zm.) w kwocie (50,00 + 50,00) 100,00 zł (sto złotych),
- 23 % VAT-u na podstawie art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004 r. Nr 54 poz. 535 ze zm.) w kwocie 23,00 zł (dwadzieścia trzy złote).
Powyższe opłaty nie obejmują kosztów wypisów tego aktu, które wraz z podstawą prawną ich pobrania zostaną podane na każdym z nich.
Akt ten odczytano, przyjęto i podpisano.

………………………… ……………………………